[Z zakurzonej półki] Eksperyment, który zmienił życie…
Dźeńk 1-3 mażec
Najciekawsze w całej fabule jest obserwowanie postępów bohatera, który z aspołecznego głupka staje się niepoprawnie inteligentnym mężczyzną. Z tej metamorfozy wynika też problem natury etycznej. Problem geniusza w otoczeniu, gdzie ludzie osiągnęli pułap swojej wiedzy ciężką pracą i bojkotują każdą drogę na skróty. Okazuje się przecież, że Charlie zna kilka języków, ma wiedzę w każdej dziedzinie nauki i jego wypowiedzi automatycznie postrzegane są jako próba wywyższenia się, a delikatne skorygowanie błędu rozmówcy to największy stopień cynizmu. Można zadać pytanie, czy tego rodzaju eksperymenty czynią z człowieka maszynę, czy jego uczucia także nie są sztuczne. W pewnym momencie skojarzyłem historię Charliego z dylematem robota przedstawionym w Pozytronowym człowieku Isaaca Asimova. Obaj bohaterowie uczą się wszystkiego na nowo, w obu przypadkach inteligencja nosi znamiona sztuczności – jej posiadanie nie gwarantuje pełnego ukształtowania moralnego, a nagła wiedza zaczyna doskwierać społeczeństwu, w którym pierwsza fala zachwytu nad Charliem szybko przemija.
Czuję się jak ktoś, kto przedrzemał całe swe dotychczasowe życie, a teraz budzi się i próbuje odkryć, jak to było, nim się obudził. Dzięki spisywanym przez Charliego myślom poznajemy jego rodzinę, dzieciństwo, życie sprzed eksperymentu. Dowiadujemy się, dlaczego nie mieszka z mamą, tatą i młodszą siostrą oraz skąd wyrosły lęki przed bliższym kontaktem z kobietami, stajemy pod ostrzałem niespełnionych ambicji rodziców i desperackich prób naprawy „defektu” Charliego. My potrafimy interpretować wspomnienia, które nagle pojawiają się w jego głowie – on ciągle ma z tym problem. W Kwiatach dla Algernona dostajemy kompletną opowieść o ludziach, o małych szczegółach budujących nasze życie, wreszcie o tym, jak bardzo inteligencja wpływa na osobowość i czy można sztucznie przewartościować wszystko, co prymarnie jest z nami związane. Zakończenie chwyta za serce i ściska bez litości, a więź zbudowaną między Charliem a czytelnikiem trudno rozerwać. Z kart powieści Keyesa bije szczerość, studium psychologiczne rozwija się tak konsekwentnie, jakby Charlie istniał naprawdę i tylko opowiedział autorowi swoją historię. Są książki z ciekawym zamysłem. Są też takie, które grają na uczuciach i przyciągają do siebie wrażliwe umysły. Inne triumfują na gruncie rzetelnej realizacji tematu. Kwiaty dla Algernona skupia te zalety i wiele innych, czyniąc perypetie Charliego historią, której do końca życia nie zapomnicie.
Z dodatkowych informacji: książka jest poszerzeniem treści opowiadania z 1959 roku (a więc opublikowanego po raz pierwszy +/- 7 lat wcześniej). Istnieją też dwie adaptacje filmowe: kinowa z 1968 roku, w reżyserii Ralpha Nelsona, oraz telewizyjna z roku 2000, od Jeffa Blecknera. Ponadto fabułę wielokrotnie przenoszono na deski teatrów, i tutaj ciekawostka: w Teatrze Sensacji „Kobra” w 1981 roku ukazała się polska wersja w reżyserii Pawła Kędzierskiego. O ile jednak większość „Kobr” można obecnie odnaleźć, z tym spektaklem mam spory problem… A więc: jeśli ktoś, coś, to chętnie się zainteresuję :)
Wydawca: Prószyński i S-ka
Moja ocena: 9/10
Zapowiada się ciekawie. Może przeczytam w czasie wakacji ;)
Naprawdę polecam ;) Książka jest taka, że jeśli raz się do niej siądzie, trudno potem odkładać na później.
Czytałeś opowiadanie? To jest ciekawa sprawa. Rzadko się zdarza, żeby powieść powstała na podstawie opowiadania był (prawie) równie znakomita co opowiadanie.
Stawiam wyżej opowiadanie bo wątki,siłą rzeczy nie rozwinięte ze względu na objętość, dają większy efekt, zostaje „to coś” większe pole do własnych przemyśleń. No i dramaturgia wydarzeń jest jednak inna, szybciej dostaje się „po mózgu” :-)
Tyle, że opowiadanie należałoby przeczytać wcześniej.
W każdym razie studium wyobcowania znakomite. Jak nie jesteś gdzieś pośrodku, nie idziesz w głównym nurcie, to masz prze… :-(
Niestety nie dotarłem do opowiadania, a faktycznie jeśli już po nie sięgać, wypadałoby to zrobić przed powieścią. Rzeczywiście w krótkich formach te emocje, które mają do nas dotrzeć, są bardziej skondensowane i siłą rzeczy niedopowiedzenie niektórych wątków pozwala głębiej zaangażować się w historię.
Ale powieść była pod względem psychologicznym wyśmienita, a ponieważ utrzymywała stały, wysoki poziom, też potrafiła zaangażować. I tak jak mówisz – przenoszenie opowiadań na grunt powieściowy jest ryzykowne i nie zawsze wróży dobre efekty (a lepsze – to już prawdziwa rzadkość), ale w tym wypadku: jeśli opowiadanie jeszcze bardziej oddziaływało na czytelnika, to musi być arcydziełem ;)
Moim zdaniem jest arcydziełem ;)
Ojej, książka nie dla mnie. Znając siebie, będę ryczeć jak bóbr przez większość lektury, będę zdołowana, a przede wszystkim będzie mi się wydawało, że to mój znajomy. Będę wypruta psychicznie. Unikam jak ognia takich pozycji, bo czytanie dla mnie, to zupełna odskocznia. Zbyt długo zostają mi w głowie takie pozycje, zbyt długo je przeżywam i choćbym miała dostać najszczęśliwsze zakończenie, to i tak będę pamiętać to co główny bohater przeżył. Z tego co piszesz, książka jest piękna, ale nie na moje emocje.
Może jednak kiedyś się zdecydujesz, bo historia naprawdę jest tego warta. Jeśli przyjdzie Ci ochota, by sobie trochę popłakać, a przede wszystkim przeżyć silnie emocjonalną opowieść – „Kwiaty dla Algernona” czekają :)
Również polecam, żadna książka nigdy mnie tak nie wzruszyła jak „Kwiaty dla Algernona”.
Cudo. Już nie pamiętam, kiedy pierwszy raz to czytałam. Ale potrząsnęło mocno.
[…] Kwiaty dla Algernona W „Kwiatach dla Algernona” dostajemy kompletną opowieść o ludziach, o małych szczegółach […]
[…] Jest i Daniel Keyes ze swoim Wielkim Nieobecnym, którego nie mogło tu zabraknąć. Kwiaty dla Algernona były pierwotnie opowiadaniem opublikowanym w 1959 roku, a 7 lat później autor przerobił je na bestsellerową powieść, wielokrotnie ekranizowaną i wystawianą na deskach teatru. O czym to jest i jakie emocje we mnie wzbudziło, mogliście przeczytać w recenzji z 2014 roku, do której odsyłam – TUTAJ. […]